Preventie

Belangenverstrengeling is aan de orde wanneer tegelijkertijd meerdere belangen worden gediend die niet met elkaar verenigbaar zijn. Het eigen belang conflicteert met het algemeen belang dat de overheid dient. Belangenverstrengeling gaat vaak samen met misbruik van de positie en bevoegdheden die je vanuit je publieke taak hebt. Het is een vorm van machtsmisbruik die de overheid grote schade kan opleveren. Het raakt het hart van het zijn van volksvertegenwoordiger, bestuurder en ambtenaar van de overheid en de democratie.

Ook politiek bestuurders moeten ervoor waken dat persoonlijke financiële belangen de politieke besluitvorming kunnen beïnvloeden. Openheid en controleerbaarheid zijn hier belangrijke begrippen. Het aanleggen van een register waar financiële belangen gemeld kunnen worden, bijvoorbeeld bij de Griffie of bij de HRM-afdeling, is een stap in de goede richting.

Het programma is een handreiking aan de gemeenten om een basis introductieprogramma integriteit aan de gemeenteraad aan te kunnen bieden. Het programma of een onderdeel daarvan kan ook aanleiding zijn om het thema integriteit gedurende de zittingsperiode van de raad verder uit te diepen.

Als ambtenaar, bestuurder en volksvertegenwoordiger neem je een bijzondere positie in de samenleving in. Je werkt immers mét de gemeenschap en vóór de gemeenschap. De overheidsorganisatie waar je voor werkt draagt daarmee een maatschappelijke verantwoordelijkheid waarop burgers, bedrijven en instellingen moeten kunnen vertrouwen.

Integriteitsnormen gelden niet slechts van 9 tot 5 en zijn niet gebonden aan je werkomgeving. Als ambtenaar, bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt van je verwacht dat je ook buiten werktijd rekening houdt met integriteitsvoorschriften.
Waar het om gaat is dat professionaliteit niet gebonden is aan werktijd en aan werkomgeving. Integriteitsnormen hebben ook gevolgen voor je gedrag in privétijd en privéomgeving. Daarbij geldt bovendien dat hoe hoger je je in de hiërarchie bevindt, hoe sneller je privégedrag onder het vergrootglas ligt.
Natuurlijk heeft iedereen recht op een privéleven. Maar sommige gedragingen in de privésfeer kunnen botsen met de verantwoordelijkheid of uitoefening van je overheidstaak.

Je maakt je ook buiten werktijd niet schuldig aan machtsmisbruik, frauduleus handelen, oneigenlijk gebruik van informatiesystemen, overtreding van regels en voorschriften, onjuist declaratiegedrag en je hebt geen onaanvaardbare nevenactiviteiten.
Iedereen die voor de overheid werkt heeft een verantwoordelijkheid bij het behouden van de geloofwaardigheid van de overheid.