Wat is integriteit?

Integriteit is een groot woord voor iets dat eigenlijk redelijk eenvoudig is. Integer handelen houdt in dat je als ambtenaar je functie adequaat en zorgvuldig uitoefent, met inachtneming van je verantwoordelijkheden en de geldende waarden en normen van ‘goed ambtenaarschap’. Kernbegrippen hierbij zijn: professionaliteit, dienstbaarheid, onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en zorgvuldigheid. Ambtelijke integriteit houdt in dat je de verantwoordelijkheid die met de functie samenhangt aanvaardt en dat je bereid bent om daarover rekenschap af te leggen.

Deels zijn de waarden en normen van goed ambtenaarschap uitgewerkt in gedragscodes die concreter aangeven wat wel moet en niet mag. Het is echter niet mogelijk om voor elke specifieke situatie exact te beschrijven wat wel en niet mag. In veel zaken zal het onderscheid tussen integer en niet-integer handelen heel helder zijn (bijvoorbeeld het gebruik van spullen van de baas voor privédoeleinden), maar in de dagelijkse praktijk zijn er ook veel twijfelgevallen of dilemma’s. Kun je wel of niet deelnemen aan een feest dat door een bedrijf wordt georganiseerd waar jouw organisatie zaken mee doet? Voor je netwerk is het van belang, maar je kunt er ook door in een ongewenste positie terechtkomen.

Integer gedrag heeft alles met jezelf te maken, met je eigen verantwoordelijkheid. Belangrijk is dat je over de gemaakte keuzes verantwoording kunt afleggen. En de (overheids)werkgever dient zijn medewerkers en leidinggevenden de gewenste waarden en normen voor te houden, hun inzicht te geven in integriteitrisico’s en hen te trainen in het omgaan met integriteitsdilemma’s.

De overheid is door de burgers in het leven geroepen om namens hen Nederland, de provincie en de gemeente te besturen. Burgers mogen verwachten dat de overheid namens hen zorgvuldig bestuurt. Van de overheid en haar ambtenaren mag verwacht worden dat zij integer handelen, dat wil zeggen: hun positie, hun bevoegdheden, hun tijd en middelen daarvoor inzetten waarvoor zij bedoeld zijn.